بررسی تأثیر رفتار هیدرومکانیکی درزه‌ها در ایمنی تکیه‌گاه سدهای بتنی قوسی

ساخت‌گاه‌های سنگی که به‌منزله‌ی تکیه‌گاه و پی سدهای بتنی قوسی انتخاب می‌شوند، به‌علت شکل خاص این سازه‌ها و نحوه‌ی انتقال بارشان، بایستی دارای استحکام و سختی بالایی باشند. از طرفی سنگ‌های سخت به‌علت ماهیت شکننده‌ی خود معمولاً دارای تعدادی دسته درزه و ناپیوستگی هستند. وجود درزه‌ها به‌منزله‌ی صفحات ضعف و تأثیرات مهم خصوصیات آن‌ها، می‌تواند پایداری این سازه‌های عظیم را با مخاطره همراه کند. به‌همین دلیل لازم است تا نقش ناپیوستگی‌ها برروی پایداری سدهای بتنی قوسی کاملاً بررسی شود. در این تحقیق با استفاده از نرم‌افزار U‌D‌E‌C، وضعیت پایداری تکیه‌گاه سدهای بتنی قوسی در دوحالت خشک و وجود جریان در درزه‌ها براساس دو روش افزایش پارامتر فشار آب پشت سد و روش کاهش پارامترهای مقاومتی درزه‌ها، S‌R‌F، ارزیابی شده است. در این راستا و برای مقایسه‌ی بهتر این دو حالت، مقادیر لغزش و بازشدگی در محل ناپیوستگی‌ها و میزان نشت آب از داخل آن‌ها ارزیابی شده است و از میزان گسترش آن‌ها در کل تکیه‌گاه به‌منزله‌ی شاخصی برای تخمین ایمنی تکیه‌گاه سد استفاده می‌شود. نتایج به‌خوبی لزوم لحاظ‌کردن جریان آب و پدیده‌ی هیدرومکانیکی را در بحث ارزیابی پایداری توده‌ی سنگ تکیه‌گاه این‌گونه سدها نشان می‌دهد به‌نحوی که عدم شبیه‌سازی جریان آب، علاوه بر پیش‌بینی‌های نادرست از مکانیزم‌های رفتاری توده سنگ تکیه‌گاه، ممکن است به نتایجی در خلاف جهت ایمنی سد بیانجامد.